Viêm xoang

Viêm xoang là gì?

Viêm xoang là tình trạng viêm và sưng các mô trong xoang (những khoang rỗng chứa đầy không khí nằm trong xương sọ). Có bốn cặp xoang chính trong xương sọ, bao gồm:

• Xoang trán: Nằm trên mũi và trán.
• Xoang hàm trên: Nằm dưới mũi và ở phía sau miệng.
• Xoang sàng: Nằm ở giữa hai mắt.
• Xoang bướm: Nằm ở phía sau mũi và ở gần não.

Xoang đóng vai trò quan trọng trong việc lọc, làm ấm và ẩm không khí trước khi nó vào phổi. Bên cạnh đó, các xoang cũng giúp giảm trọng lực của đầu và tạo âm thanh khi nói. Viêm xoang có thể xảy ra ở bất kỳ cặp xoang nào, nhưng thường là xoang trán và xoang hàm.

Dựa trên thời gian mắc bệnh, viêm xoang được chia làm 4 loại:

• Viêm xoang cấp tính: Khởi phát đột ngột, kéo dài dưới 4 tuần và khỏi hoàn toàn.
• Viêm xoang bán cấp: Viêm mũi xoang cấp tính diễn ra liên tục nhưng dưới 12 tuần.
• Viêm xoang cấp tính tái phát: Bốn đợt cấp tính trở lên, kéo dài ít nhất 7 ngày mỗi đợt, trong khoảng thời gian 1 năm bất kỳ.
• Viêm xoang mãn tính: Các dấu hiệu triệu chứng kéo dài 12 tuần hoặc lâu hơn.

Nguyên nhân gây viêm xoang

Viêm xoang thường xảy ra sau khi cảm lạnh, nhiễm trùng và các nguyên nhân khác khác như:

• Dị ứng: Khi cơ thể tiếp xúc với các chất gây dị ứng như phấn hoa, bụi, tóc động vật hay một số loại thuốc, nó sẽ tổng hợp histamine để chống lại những chất này. Histamine là một chất gây viêm và sưng, khiến niêm mạc xoang bị tổn thương và dẫn đến viêm xoang.
• Polyp mũi: Đây là một khối u nhỏ xuất hiện trong các xoang, chúng có thể gây tắc nghẽn và làm giảm lưu thông không khí, dẫn đến viêm xoang.
• Chấn thương hoặc dị dạng cấu trúc mũi: Làm biến dạng các xoang, gây ra sự tắc nghẽn và làm giảm lưu thông không khí.
• Hệ thống miễn dịch suy yếu: Khiến cho cơ thể dễ bị nhiễm trùng và gây ra viêm xoang.
• Hút thuốc lá: Việc hút thuốc lá có thể làm giảm khả năng của cơ thể trong việc loại bỏ các tác nhân gây viêm, dẫn đến viêm xoang.
• Phơi nhiễm với chất kích thích: Phơi nhiễm với các chất kích thích như khói hoặc bụi có thể làm tổn thương niêm mạc xoang và gây ra viêm xoang.
• Thay đổi áp suất không khí: Sự thay đổi áp suất không khí (khi đi máy bay, leo núi hoặc lặn) ảnh hưởng đến lưu thông không khí trong các xoang.

Triệu chứng của viêm xoang

Các triệu chứng của viêm xoang có thể bao gồm:

• Nghẹt mũi hoặc chảy mũi
• Đau hoặc áp lực mặt, thường ở quanh mũi, mắt và trán.
• Chảy nước mũi có chất nhầy đặc màu vàng hoặc xanh.
• Đau đầu
• Sốt trong trường hợp nhiễm trùng nặng.
• Đau răng
• Đau tai
• Ho do dịch mủ chảy xuống họng và kích thích niêm mạc họng.
• Mệt mỏi
• Hôi miệng hoặc có mùi khó chịu trong miệng.

Chẩn đoán viêm xoang

Bác sĩ có thể chẩn đoán viêm xoang dựa trên triệu chứng, tiền sử bệnh và tiến hành kiểm tra tai, mũi, họng xem có tình trạng sưng hay tắc nghẽn gì không. Để xác nhận chẩn đoán, bệnh nhân có thể được yêu cầu làm thêm một số xét nghiệm khác như nội soi mũi, X-quang, chụp CT, xét nghiệm dị ứng.

Điều trị viêm xoang

Điều trị viêm xoang phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Đối với viêm xoang do vi khuẩn, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh để tiêu diệt các vi khuẩn gây nhiễm trùng. Các loại thuốc kháng vi-rút cũng có thể được sử dụng trong trường hợp viêm xoang do vi-rút.

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc giảm đau và kháng viêm để giảm triệu chứng như đau đầu và áp lực mặt. Thuốc thông mũi, giảm nghẹt mũi cũng có thể được sử dụng để giúp làm thông thoáng niêm mạc xoang.

Trong trường hợp viêm xoang do dị ứng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng histamine hoặc thuốc giảm dị ứng để giảm triệu chứng. Nếu các biện pháp điều trị trên không hiệu quả, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật để loại bỏ các polyp mũi hoặc sửa chữa các dị dạng cấu trúc mũi gây tắc nghẽn cho niêm mạc xoang.

Phòng ngừa viêm xoang

Để tránh mắc phải viêm xoang, bạn có thể áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau:

• Tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng như phấn hoa, bụi hay tóc động vật.
• Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với các chất kích thích như khói hoặc bụi.
• Hạn chế hút thuốc lá và tránh phơi nhiễm với khói thuốc lá.
• Sử dụng thuốc giảm dị ứng nếu bạn có dị ứng với bất kỳ chất gây dị ứng nào.
• Thường xuyên vệ sinh mũi bằng cách rửa mũi với nước muối sinh lý hoặc dung dịch rửa mũi.
• Tránh thay đổi áp suất không khí đột ngột, nếu cần phải thay đổi áp suất không khí, hãy sử dụng các biện pháp để làm giảm tác động của nó.